|
|
|
Semsur (Adiyaman), tarihin bilinen en eski yerlesim birimlerindendir. Tarihinin M.O 40 binyillarina uzandigi belirtilmektedir. Yapilan arastirmalarda magaralarda bulunan ve tastan yapilan ev aletlerinin M.O. 150 - 100 bin yillari arasinda yapildigi ifade edilmekledir.
Bolgemiz insaninin M.O. 12 bin yillarından itibaren yerlesik duzene gecmeye basladigi ifade edilir,ilk insanin kendi eliyle yuvarlak temel üzerine "konik" tek odali evler yaptigi arastirmacilar tarafindan belirtilir. Bugun Urfa - Harran yoresinde bulunan "konik" tek odali evler, o gunun yapi tipini yansitmaktadir.
Tarihi bulgulara gore M.O. 7 bin yilina kadar Paleolilik (tas devri). 7 - 5 bin yillari arasi Neolitik (yeni cagi). 5000 - 3000 yillan arasi Kalkolitik(bakir cagi) ve 3000 • 1200 yillari arasi tunc cagi olarak yasadigi bilinmektedir. Paleolitik doneme ait kalintilarin ve bulgularin izinden giderek Semsur ve yoresinde. M.O. 60 - 40 bin yillarindan beri insanin ayak izlerinin varoldugunu soylemek mumkundur. Semsur'un on kilometre kuzeyinde bulunan Palanli dogal magarasinin Paleolilik donem insani tarafindan kullanildigi anlasilmistir. Magaradaki resimlerin yalin cizgilerle ve sade bir tarzda cizildigi, bunlarin arasinda acık secilen geyik figuru bize o donem insanlarinin avladiklari hayvanlarin resimlerini yaptiklari hakkinda fikir vermektedir.
Ayrica Sehremoz (Gire moza) hoyugunde yapilan kazilarda cakmak tasindan yapilan el baltalari, hancer ve benzer aletler o donem insanlari tarafindan korunmak ve avlanmak maksadiyla kullanildikları anlasilmakladir. Neolitik cag bir baska deyisle insanın tarima gectigi cag, insanlarin agac kovuklarindan, magaralardan cikip hayvanlari ehlilestirdigi, ilkel olarak bitki yetistirdigi dönemdir. Neolitik doneme ait bulgular Gretille Hoyogu'nde yapilan kazilarda rastlanmıstir. Semsur da bulunan elliye yakin hoyuk ve ornegin: Gretille, G re Levzin, Sofraz Tumulusu ile Ancos, Horis Kale , Hayas Huyuk ve Samsat Huyukte yapilan kazilarda Neolitik doneme ait bulgulara bolca rastlanmaktadir. Bunlardan Samsat ve Hayas Hoyukleri fikir vermek bakimindan en kayda deger olanlaridir. Kalkolitik doneme ait bulgular adi gecen hoyuklerin tumunde rastlanamamistir.
M.O. 5 - 4 bin yillarina ait tas ve kemik yapilarindan bolgemizde Huriler adiyla tarihte bilinen bir halkin yasadigi anlatilmakladir. Malatya Aslantepe'de yapılan kazilarda bir Ari halk Hurrilerin 5- 4 bin yillari arasinda tas devrini yasadıklari anlasilmistir. Yine ayni bolgede uç - iki bin yillari arasinda Hurri'lerin maden devrine gectikleri, bu doneme ait bronz esyaların bulunmasıyla anlasilmistir. M.O 3 bin yillarinda Hurri halkinin Harran bolgesinde yasadigi, ayni halkin M.O. 3700 - 3500 yillarinda Antep'te yasadigi, bulunan renkli seramiklerden anlasilmakladir. Bölgemizde Hititlerin gelisinden once Hurrilerin hukum surdugu ortaya cikmakladir.
Hurrilerin M.O. 5 bin yillarinda baslayarak M.O.1340'a kadar yasadiklari belirtilmektedir. 1352 - 1340 yillari arasinda Hurriler gibi bir Ari halk olan Mittaniler ve Mittani Kralı II, Artalama'nin oglu Tusratia tahta cikis toreninden kalan belgelerinde kendisinin Hurri halki ve Mittani devletinin krali oldugunu ilan etmektedir. Hurri halkı ile Mittanilerin uzunbir doneni bu bölgede egemen olduğu anlasilmaktadir. M.O 3000 yillarinda Hititler kuzeyden gelerek Anadolunıın kuzey kesimlerine yerlestikleri , zamanla İcanadolu'ya gectikleri ve ileri tarihlerde guneye sarktiklari bilinmektedir. Kronolojik olarak bolgemizde hukum suren devletleri soyle siralamak mumkun:
M.O. 5000 - 1300 yillari na kadar Hurrilerin ilkel yasamdan daha ileri bir yasama dogru, bolgeye bazen egemen bazen de başka halklara bagli olarak yaşadiklari, aynı donemin son evrelerinden MO. 1200 yillarina kadar kuzey Anadoludan guneye dogru Hititlilerin egemen olduklari bilinmektedir. M.O. 1200 - 700 yillari arasinda Frigyalilarin hukum surdugu, M.O. 600 - 374 yillari arasinda da sira ile Medlerin ve Perslerin egemen oldugu M.O. 334 - 169 yillari arasinda Makedonlarin egemen oldugu, M.O 169 ile MS. 72 yillari arasinda Kommagene Kralliginin egemen olduğu, M.S. 72 - 395 yillari arasinda Roma imparatorlugunun egemenligini gormekteyiz. MS, 395 - 670 yillari arasinda Bizans (Dogu Roma inip.) egemen oldugu, M.S 670 - 758 yillari arasinda Emeviler. M.S. 758 -926 yillari arasi Abbasiler. M.S 926 - 958 yillari arasi Hamdaniler, M.S 958 - 1114 yillari arasi yine Bizanslarin, M. S. 1114- 1204 yillari arasinda Eyyubilerin, M. S. 1204- 1298 yillarinda Selcuklularin, MS. 1298 - 1516 yillarinda Memluklularin, M.S. 1516 yilinda Osmanli
imparatorlugunun egemenligine girmistir.
Semsur bir sancakla Maras beylerbeyligine baglanmistır. Daha sonra kaza olarak Malatya iline bagli iken 1 Aralik 1954 tarihinde Malatya'dan ayrilip il haline geldi.
|
|
|
|
kirvem020@hotmail.com
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
